کد مطلب:94592 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:119

خطبه 175-پند گرفتن از سخن خدا












[صفحه 457]

ای مومنان، از فرامین الهی سود برید و از اندرزهای خداوندی بهره مند گردید. نصایحش را بپذیرید، زیرا خداوند مهربان- بدلائلی كه بر هر كس هویدا و آشكار است- جای هیچ عذر و بهانه ای برای عاصیان و گنهكاران باقی نگذاشته و در این راه حجت را بر شما تمام كرده است. پیرو آنچه موجب رضای اوست باشید و از هر چه كه او شما را بیم داده، دوری گزینید، زیرا رسول اكرم (كه درود بی پایان خدا به روان پاكش باد) میفرماید: بهشت در سختی های طاعت و مشكلات اجتناب از گناه، فرو بسته و پیوسته شده و نیز دوزخ با هوی و هوسها آمیخته گردیده است. بدانید طاعت اوامر خدا كردن و در اجرای فرامینش كوشیدن، به نظر دشوار می آید، حال آنكه، عنان هوسها را رها ساختن و خدا را معصیت كردن، موافق رضای دل است و كاری است بس سهل و آسان. خداوند آن مردمی را كه شهوت دنیاخواهی را از خویش دور كرده، و دل از آرزوهای نفسانی شسته اند، قرین لطف و رحمت خویش قرار میدهد زیرا این نفس سركش و فتنه خواه، بازداشتنش از هوسرانی، كار چندان آسانی نیست و شوقش به گنهكاری فراوان میباشد. مومن پاك خدا، بامدادش را به سحر نمی رساند، مگر اینكه پیوسته به بدگمانی، مهار بر اسب سركش هوای نفس

زند و مدام در عیبجوئی و سرزنش و نكوهش نفس خویش كوشد و همیشه از او طاعت بیشتر و فرمانبرداری فراوانتر بخواهد. اینك شما هم مانند كسانی باشید كه در كار ایمان و بندگی خدا بر شما پیشی گرفتند، و قبل از شما از بند این دنیا رها شدند. خیمه امید از این دنیا بركندند، و به سرای دیگر كوچ نمودند. دوران این زندگی را، همچون ساربانی كه منزل به منزل رود، گذارندند و چشم از هوس دنیا خواهی، فرو پوشیدند. آگاه باشید كه كتاب آسمانی یعنی قرآن راهنما و آموزگاری است، كه هرگز كسی را گمراه نكرده و سخن به اشتباه و از روی ناراستی نمی گوید هیچكس در برابرش سر فرود نیاورد، مگر اینكه هدایت یافته و رستگاریش فزونی یابد و جهلش به دانائی مبدل گردد. آنكس كه دانش قرآن آموخت، از هر چه آموختنی دینی است بی نیاز گردید، و هیچكس پیش از آموزش آن، ثروت ایمان نیافت پس برای آلام خویش از قرآن درمان طلبید و در مشكلات و معضلات خود، از او یاری جوئید. زیرا داروی همه دردهای بزرگ، مانند: عناد و عصیان، و تباهی و گمراهی، قرآن است و بس. امید به آن بندید و بوسیله آن نیاز از خدا خواهید. با مرافقت و الفت با قرآن روی به خدا آورید و آن را وسیله خواهش از بندگان خدا قرار مدهی

د زیرا هیچكس مانند قرآن شما را به خواست خدا راهنمائی نمی كند. بدانید كه قرآن شفاعتگری است كه جملگی گفتارش تصدیق می شود: روز رستاخیز هر كس را كه قرآن شفاعت كند و براستی گفتار و كردارش گواهی دهد، شفاعتش در آن روز پذیرفته میگردد، و كسی را كه قرآن در آن روز- بدلیل ناراستی و گناه و نفاق- گنهكار داند، گفتارش به زیان او شهادت دهد زیرا روز جزا، منادی به آوای بلند ندا در دهد كه: هر برزگری كه تخم گناه افشاند، در محصول كار خویش گرفتار گردد، جز زارعان كلام پر ثمر خدا، كه نهال صداقت و سیادت و میوه سرافرازی و رستگاری نصیبشان گردد. پس شما جزو پیروان قرآن باشید و آنرا راهنما و هدایت كننده ای بسوی آفریدگارتان بدانید. برای سلامت روح و جان خویش، از آن حكمت آموزید و ازاندیشه هائی كه مخالف و مغایر آنست، اجتناب كنید و در برابر آن از خواهشای ناپاك دوری گزینید

[صفحه 460]

ای مردم، كارهای نیك و پسندیده را آئین خود سازید تا سرانجام و پایان كارتان مقبول و ایمانتان استوار و پای بر جا باشد. در راه راست پایداری كنید و در معاصی و گناهان، شكیبائی و پرهیز پیشه نمائید. و نیز در مشكلات و معضلات، صبر و شكیبائی نمائید و از آنچه نهی شده اید پرهیز كنید زیرا شما را در زندگی سرانجامی است بكوشید تا پایان كارتان به ورود به بهشت موعود منتهی گردد برای شما دین و آئین و نشانه های هدایت و رستگاری آشكار است. گام براه راست بگذارید تا نیكیخت و سرافراز شوید پیروی از آئین اسلام موجب سیادت و سعادت است، در كسب آن كوشا باشید. به پروردگار روی آورید و آنچه را كه بر شما واجب و لازم گردانیده و هر چه از احكام خویش برایتان بیان فرموده- كه جملگی حق است- انجام دهید. و بدانید كه من روز رستاخیز برای شما گواهی صادق، و از جانب شما حجت و دلیلی واثق هستم

[صفحه 460]

آگاه و هوشیار باشید آنچه پیش از این مقدر و مشیت الهی بود پیش آمد، و هر چه اراده و خواست آفریدگار است، پیاپی روی خواهد داد. من بر طبق وعده خدا و حجتش یعنی قرآن كریم، با شما سخن می گویم ایزد متعال فرموده: آنانكه گفتند پروردگار ما خداست، و در اعتقاد خود پایداری و ایستادگی نمودند، فرشتگان بر آنان فرود آیند و گویند كه از بیم سختی ها نهراسید، و اندوه بخود راه مدهید، و شما را بشارت باد بهشتی كه پیش از این به شما وعده داده شده است. و شما نیز گفتید: پروردگار ما خداست اینك در كردار به آنچه در كتاب مبینش آمده، و اطاعت و فرمانبرداری از دستوراتش و عبادت و بندگیش- به نحو شایسته - كوشش و ایستادگی كنید و پای از راه راست بیرون ننهید بدعتی ایجاد نمائید و در این را عناد و عصیان مكنید. زیرا، آن كس كه از راهش قدم بیرون گذارد، روز رستاخیز به رحمت خدا نرسد. پس، از نفاق و دوروئی و دگرگونی در خلق و خو، یعنی آمیزش راستگوئی با دروغگوئی، به شدت پرهیز نمائید و زبان و دل را یكی كنید و به یك شیوه سخن گوئید. مردم باید دهان از گفتار ناپسند فرو بندند. زیرا، اگر عنانش رها گردد، سركشی كند و به صاحب خویش زیان فراوان رساند. خدا گواه

است، بنده پرهیزكاری را نمی بینم، كه تقوی و پرهیزكاریش به او سودی نرساند، مگر اینكه زبان به كذب و دروغ و سخنان ناپسند بگشاید. بی هیچ تردید، زبان مومن، سخنگوی دل اوست. اما منافق و دو رو زبان و دلش دو تاست. چون، مومن پیش از آنكه كلامی به زبان آورد می اندیشد اگر سخن، نیك و پسندیده باشد، در بیانش تردید نمی كند، اما اگر زشت و ناپسند باشد، نهانش میدارد. اما منافق و دو رو هر چه بزبانش بی درنگ میگوید، و سخن زیان آور را از گفتار سودآمیز باز نمیشناسد. رسول خدا (كه درود بی پایان خدا به روان پاكش باد) فرمود: ایمان مومن، تا قلبش به صدق و راستی استوار نباشد، محكم و پایدار نیست و تا زبانش در سخن گفتن پاینده نباشد، دلش راسخ و استوار نمی باشد. زیرا تا دل نخواهد زبان نگوید. پس كسی كه- از میان شما- دست و دلش از خون و حسد نسبت به جان و ثروت مسلمانان و مومنان پاك بوده و از پرده دری و زشتگوئی، زبانش در امان باشد، مشمول عنایات و نعمات خداوندی قرار گیرد و به فضل و احسان آفریدگار نائل آید

[صفحه 462]

شما ای بندگان خدا، مومن و پارسائی كه امروز چیزی را حرام یا حلال، یا روا یا ناروا بداند، دیگر اوقات نیز رایش در مورد حرام و حلال نیز چنین باشد، و خلاف آن نظر ندهد و عمل نكند. این بدعتهائی كه مردم نادان در كار دین و ایمان ایجاد كرده اند، آنچه را خدا بر شما حرام و ناروا دانسته، حلال و پسندیده نمیگرداند زیرا پاك و ناپاك و پسند و ناپسند را خدا مقرر و معین میدارد و بس. شما اندیشه بكار بستید، نیك و بد را به آزمون و آزمایش دریافتید و با اعتقادی راسخ، بدیها را، زشت، و نیكی ها را پسندیده دانستید. پاك آفریدگار، شما را از سرنوشت پیشینیان آگاه نمود و پند آموخت و از زندگی آنان، شاهد مثالهائی برایتان بیان فرمود. بسوی راه پر فروز و تابان، یعنی دین مبین اسلام دعوت شدید، از این رو این دعوت را همگان می شنوند مگر ناشنوای نادان، و این فروغ و درخشش را جملگی می بینند، جز آن كوردلان و پیروان شیطان. كسی را كه خداوند، در آزمون و مشكلات، سودی و توفیقی نبخشید پند و نصیحت در چنین كسی اثر نكند. هر روز زیان و خسران چنین بخت برگشته ای، فزونی گیرد تا اینكه با زشتی و پلیدی، رفیق شفیق گردد و با نیكی، غریب و بیگانه شود. آدمیان در

گیتی دو گونه اند: گروهی پیروان شریعت پسندیده اند و عده ای ایجاد كنندگان بدعتهای ناپسند. برای بنیانگذاران بدعتهای ناپسند نه از جانب شریعت خدا برهانی و نه از طرف قرآن پروردگار آنان را شاهدان و گواهانی است. كردكار مهربان، هیچكس را- از امم پیشین- با چنین قرآنی حكمت آموز و بی همتا پند نداد این كتاب، رشته محكم و استوار خدائی است و هرگز سلسله اش گسسته نگردد، و راه راستی است كه كجی و انحراف نپذیرد. شادی دلها و سرچشمه لایزال دانشها، و تنها روشنگر آئینه جانهاست. با اینكه یادآوران و آموزگاران مومن و پایدار این كتاب رفتند، و مشتی فراموشكار، كه بطور عمد تظاهر به نسیان آن می كنند باقی مانده اند، با اینحال اگر ناپسندی و زشتی از آنها دیدید، از آنان روی برتابید و اگر با نیكی و پاكی آنان روبرو شدید، در كردار پسندیده بكوشید. زیرا رسول خدا (كه درود بی پایان خدا به روان پاكش باد) میفرماید: ای بشر، نیكوكار باش و از بدیها بگذر، كه اگر چنین باشی، آدمی هستی میانه رو و نیك رفتار

[صفحه 463]

آگاه باشید كه ظلم و جور بر سه گونه است: ستمی كه آمرزش پذیر نیست. ظلمی كه به آن بازخواست خواهید شد. و سرانجام، جوری كه آمرزیده شده و به آن بازخواست نشوید اما ستمی كه آمرزش پذیر نیست شرك به خداست. خداوند منان میفرماید: خداوند كسی را كه به او شرك آورد نمی آمرزد. اما ظلمی كه به آن بازخواست می شوید، ظلم بنده ایست به بنده ای دیگر و قصاص چنین كردار زشتی در آخرت بسی سخت و دشوار است. كیفرش در آنجا، باز خم تیغ ها و ضربت تازیانه ها نیست، بلكه مكافاتی است كه زخم شمشیرها و ضربت تازیانه ها در برابرش بسی كوچك و ناچیز است. اما جوری كه آمرزیده می شود، ظلم بنده ایست بر نفس خویش، در انجام برخی گناهان كوچك. اینك، از دو روئی و نفاق در دین خدا بپرهیزید، زیرا اگر در حقی كه شما به آن تمایل چندانی ندارید، اجتماع و اتفاق كنید، به مراتب بهتر است تا اینكه با هم در جدائی و تفرقه ای كه به آن علاقمندید، متفق شوید. خداوند مهربان بر اثر تفرقه و جدائی، به هیچ كس از پیشینیان و یا آیندگان، نیكی و خیری عطا نفرموده و نمی فرماید. ای مردم، خوشا به حال پاك مردی كه كردار زشت دیگران موجب شود تا به بدی های خود پی ببرد. خوشا به حال عابدی ك

ه از فتنه و فساد روی برتابد و كنج عزلت گیرد و به روزی و قسمت خویش قناعت كند و بكار فرمانبرداری و ثنا و ستایش آفریدگار مشغول گردد. بر گناه خود از او طلب آمرزش نماید و در كار خویش شكیبائی پیشه نماید، تا مردم از دست و زبانش آسوده باشند


صفحه 457، 460، 460، 462، 463.